Điền dã tìm hiểu về Họ Dương một số địa phương ở tỉnh Quảng Ngãi

Được sự đồng ý của Thường trực Hội đồng Họ Dương Việt Nam (HĐHDVN), Ban Nghiên cứu Lịch sử HĐHDVN đã tổ chức điền dã tìm hiểu về Họ Dương một số địa phương ở tỉnh Quảng Ngãi nhằm nghiên cứu, thu thập thông tin, tư liệu lịch sử và hình ảnh thực tế về Đền thờ các danh nhân Họ Dương, nhà thờ Họ Dương ở địa phương. Đặc biệt là tìm hiểu Họ Dương đảo Lý Sơn – một trong những dòng họ có mặt sớm nhất ở đảo, đã được triều đại phong kiến có sắc lệnh đi đảo Hoàng Sa bảo vệ lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc. Đoàn điền dã do ông Dương Văn Đảm – Phó Chủ tịch, Trưởng ban Nghiên cứu Lịch sử HĐHDVN làm trưởng đoàn, cùng các thành viên: Ông Dương Đức Quảng – Phó ban Nghiên cứu Lịch sử, ông Dương Việt Hòa – Văn phòng HĐHDVN.

Được sự giúp đỡ nhiệt tình của ông Dương Hồng Sơn – Chủ tịch HĐHD tỉnh Quảng Ngãi, ngay sau khi máy bay hạ cánh xuống sân bay Chu Lai (Quảng Nam) đã đón và đưa đoàn ra cảng biển Sa Kỳ lên tàu đi đảo Lý Sơn – điểm đến đầu tiên của đợt điền dã. Tại đây đoàn đã được HĐHD đảo Lý Sơn và các cụ cao niên của dòng họ đón tiếp thân tình, cởi mở, ấm tình Dòng tộc. Đoàn đã dâng hương tưởng niệm tổ tiên Họ Dương đảo Lý Sơn tại 3 nhà thờ, thờ các cụ tổ Dương Công Thọ, Dương Công Thành và Dương Công Núi. Đoàn đã có buổi tọa đàm thân mật với các cụ cao niên của dòng họ do cụ Dương Quỳnh sinh năm 1920 – người dịch tờ lệnh đầu tiên đi Hoàng Sa – chủ trì. Tham gia tọa đàm còn có các thành viên trong HĐHD huyện đảo Lý Sơn do ông Dương Thể làm Chủ tịch. Tại buổi tọa đàm đoàn đã được nghe và ghi nhận nhiều thông tin quý về Họ Dương Lý Sơn do chính các cụ cao niên Họ Dương Lý Sơn cung cấp.

Ngày 17/6/2020, Đoàn trở về đất liền, đã đến dâng hương tại nhà thờ Họ Dương thôn An Mô, xã Đức Lợi, huyện Mộ Đức gặp mặt và trao đổi thân tình với các cụ cao tuổi của Họ Dương thôn An Mô do cụ Dương Hùng sinh năm 1920 – người vừa được Chủ tịch Nước chúc thọ, cùng ông Dương Tấn Dũng – Trưởng ban cúng lễ nhà thờ tổ chức. Cùng dự buổi tọa đàm tại nhà thờ còn có đại diện HĐHD tỉnh Quảng Ngãi, HĐHD huyện Mộ Đức, đại diện cấp ủy, chính quyền địa phương và ông Nguyễn Đăng Vũ – nguyên Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch tỉnh Quảng Ngãi, cùng bà con Họ Dương thôn An Mô. Tại buổi tọa đàm Đoàn đã thu thập được nhiều thông tin, sử liệu có gia trị về nguồn gốc lịch sử Họ Dương thôn An Mô nói riêng và bà con Họ Dương huyện Mộ Đức nói chung đều là Họ Dương di cư từ các tỉnh miền Bắc vào thời Vĩnh Tộ – Lê Thần Tông (1619 – 1629). Nhà thờ Họ Dương An Mô hiện thờ tổ là cụ Dương Lâm Bá Đại tướng quân Chư thần.

Ngày 18/6/2020 Đoàn điền dã nghiên cứu thực tế tại nhà thờ Họ Dương Kiều Phái – Làng Phú Nhơn, xã Tịnh Ấn, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi nay là phường Trương Quang Trọng, thành phố Quảng Ngãi. Đây là nhà thờ, thờ cụ Tổ Dương Văn Bảng tự Kiều (nhà thờ Dương Kiều Phái) là người có học vấn, thành đạt, có uy tín trong vùng. Tại nhà thờ còn lưu giữ được một số sắc phong của vua cho cụ tổ Dương Văn Bảng. Đây cũng là nhà thờ của dòng họ khoa bảng với gia phả gồm 12 đời kế tiếp. Theo gia phả Dòng Họ Dương Kiều Phái này có nguồn gốc tại miền Bắc di cư vào Quảng Ngãi từ thế kỷ 16 (1570).

Buổi chiều cùng ngày đoàn đã đến dâng hương và khảo sát thực tế miếu thờ cụ Dương Yết trên núi Giàng thôn Thanh Khiết, xã Nghĩa Hà, thành phố Quảng Ngãi. Cùng tham dự khảo sát miếu thờ cụ Dương Yết có đại diện HĐHD tỉnh Quảng Ngãi, HĐHD thành phố Quảng Ngãi, đại diện chính quyền địa phương có ông Nguyễn Hữu Anh – Trưởng thôn và cụ Dương Minh Tâm, 94 tuổi, ở thôn Bình Đông xã Nghĩa Hà. Tại đây với hoành phi, câu đối và bài vị còn lưu giữ tại miếu thờ ghi nhận cụ Dương Yết là một danh tướng triều Lê thời Vĩnh Tộ – Lê Thần Tông đã anh dũng hy sinh trong một trận chiến đấu chống quân xâm lược tại núi Giàng. Cụ rất linh thiêng luôn phù trợ cho nhân dân trong vùng làm ăn, sinh sống an lành. Cụ được dân làng cúng giỗ vào ngày 16 tháng Giêng hằng năm.

Điền dã thực tế tại các địa phương để thu thập tài liệu, tư liệu lịch sử là một cách làm tích cực và hiệu quả nhất cũng là sự giao lưu, kết nối thiết thực giữa HĐHD Việt Nam với HĐHD các địa phương và bà con Họ Dương trên mọi vùng miền của đất nước.

Đoàn điền dã Ban nghiên cứu lịch sử HĐHDVN chân thành cảm ơn sự hợp tác giúp đỡ cả về vật chất và tinh thần của HĐHD tỉnh Quảng Ngãi, HĐHD các huyện, cơ sở của tỉnh Quảng đặc biệt là các cụ cao niên của dòng tộc Họ Dương tại Quảng Ngãi những người đã thân tình giúp đỡ Đoàn làm rõ các sự kiện, sử liệu, văn bản cổ hoàn thành tốt nhiêm vụ đợt điền dã đã đặt ra.

Dương Đức Quảng

Ảnh: Dương Việt Hòa