Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia – Đền thờ Bình Vương Dương Tam Kha tại thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định

Ngày 23/03/2025 tại  di tích lịch sử Đền thờ Bình Vương Dương Tam Kha,  UBND thị trấn Cổ Lễ,  huyện Trực Ninh đã long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia – Đền thờ Bình Vương Dương Tam Kha.

Tham dự buổi lễ có ông Trần Đình Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Giáo sư Sử học Lê Văn Lan, ông Đặng Văn Nghị – nguyên Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Tổng Cục Dân số, ông Trịnh Xuân Lộc – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Nam Định, ông Dương Đức Hùng Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng.

Về phía Hội đồng Họ Dương Việt Nam có ông Dương Quốc Trọng Phó Chủ tịch – Trưởng ban Xây dựng Dòng tộc, ông Dương Ngọc Ngưu Phó Chủ tịch, bà Phạm Thị Thu Hằng Phó chủ tịch, ông Dương Ngọc Lương Phó chủ tịch, ông Dương Dũng, ông Dương Mạnh Hà Phó Chủ tịch cùng các Ban của Hội đồng Họ Dương Việt Nam. Cùng tham dự có đại diện các đoàn Hội đồng Họ Dương các tỉnh, thành phố, Bắc Ninh, Bắc Giang, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội, Hà Nam, Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Nam Định.

Tham dự còn có Hòa Thượng Thích Tâm Vượng ủy viên Trung ương Giáo hội phật giáo Việt Nam, Phó ban trị sự phật giáo tỉnh Nam Định, Trưởng ban trị sự giáo hội phật giáo huyện Trực Ninh, Viện chủ Tổ đình phật giáo Chùa Cổ Lễ. Ông Hà Quang Vinh Phó chủ tịch UBND huyện Trực Ninh, các ông đại diện Đảng ủy, UBND thị trấn Cổ Lễ và đông đảo con cháu Họ Dương trong và ngoài huyện Trực Ninh về dự.

Quang cảnh buổi lễ

Các đại biểu tham dự buổi lễ

Các đại biểu tham dự buổi lễ

Phát biểu tại buổi Lễ, ông Nguyễn Quang Trình Phó Bí thư Đảng ủy – Chủ tịch UBND thị trấn Cổ Lễ đã nêu bật những công lao to lớn của Bình Vương Dương Tam Kha. Ông cho biết: Đền thờ Bình Vương Dương Tam Kha tọa lạc trên một khu đất cao, thoáng đãng, quay về hướng tây nam, thuộc địa bàn tổ dân phố Đình Cựu, thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh, tỉnh Nam Định.

Bên cạnh việc thờ tự Bình Vương Dương Tam Kha, ngôi đền còn phối thờ Phụ quốc Đại tướng quân, Trụ quốc Tả Đô đốc Dương Phủ Tâm; 5 vị tổ 5 ngành Họ Dương và các liệt sĩ, các bà mẹ Việt Nam anh hùng là hậu duệ của Đức Bình Vương Dương Tam Kha đã đóng góp xương máu trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ Quốc, giành độc lập cho Dân tộc. Trong hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược.

Ông Nguyễn Quang Trình Phó Bí thư Đảng ủy – Chủ tịch UBND thị trấn Cổ Lễ phát biểu tại buổi lễ

Về thân thế và sự nghiệp của Bình Vương Dương Tam Kha:

Dương Tam Kha là con trai của Dương Đình Nghệ, một hào trưởng giàu có, nhiều thế lực ở vùng Châu Ái (Thanh Hoá).

Khi vua Nam Hán tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược nước ta, vào năm 931, với sự giúp sức của Ngô Quyền (con rể của Dương Đình Nghệ), Dương Tam Kha cùng một số tướng lĩnh khác, Dương Đình Nghệ kéo đại quân đánh chiếm thành Đại La (Hà Nội ngày nay), tiêu diệt hoàn toàn quân xâm lược Nam Hán, Dương Đình Nghệ tự xưng là Tiết độ sứ, chấm dứt nghìn năm đô hộ của phong kiến phương Bắc…

Sự nghiệp của người cha Dương Đình Nghệ đã có ảnh hưởng rất lớn và chính là mạch nguồn nuôi dưỡng tài năng của Dương Tam Kha. Ngay từ buổi đầu, Dương Tam Kha đã cùng cha dựng nghiệp lớn giành quyền tự chủ cho dân tộc. Sau đó, ông lại cùng cha đóng góp sức mình vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước…

Hiện nay, tại Đền thờ Bình Vương Dương Tam Kha ở thị trấn Cổ Lễ  còn lưu giữ  đôi câu đối:

“Khuông phù Ngô chủ, lập Nam bang, thiên thu hách tạc,

Trảm diệt Hoằng Thao, bình Bắc khấu, lịch đại bao phong”

Có nghĩa là: Dốc phù Ngô chủ, dựng nước Nam, nghìn thu hiển hách,

Trảm diệt Hoằng Thao, trừ giặc Bắc, đời đời oai phong.

Hiện nay, tại di tích Đền thờ Bình Vương Dương Tam Kha  ở thị trấn Cổ Lễ còn lưu giữ được 4 đạo sắc phong có niên hiệu: Cảnh Hưng 44: 1783, Chiêu Thống 1: 1787, Cảnh Thịnh 4: 1796 và Khải Định 9: 1924, ban phong cho Bình Vương Dương Tam Kha với duệ hiệu: Tùng Khê Đại vương. Các đạo sắc này cùng nhiều câu đối, đại tự và hàng chục bài thơ trong tập Thiên gia thi vựng tuyển là những tư liệu có sức thuyết phục khẳng định công đức của Bình Vương Dương Tam Kha đối với đất nước nói chung và quê hương Cổ Lễ nói riêng. Đây không chỉ là sự trân trọng, kính phục mà người đương thời dành cho Ngài mà còn là sự tri ân mãi mãi của các thế hệ con cháu dòng Họ Dương và người dân quê hương đối với vị Phúc thần…

 

Giáo sư, nhà Sử học Lê Văn Lan phát biểu tại buổi lễ

Đến dự và phát biểu tại buổi lễ Giáo sư, nhà Sử học Lê Văn Lan cho biết: “Ngày nay, dưới ánh sáng của chủ nghĩa duy vật biện chứng, trên quan điểm tiếp cận mới của sử học, khi đánh giá về một sự kiện và nhân vật lịch sử thì sự việc Dương Tam Kha xưng vương sẽ được nhìn nhận khách quan và chân xác hơn, nhất là khi đưa về bối cảnh lịch sử thực tại. Vào thế kỷ thứ mười ở châu Á có hình thái kinh tế, xã hội là Phương thức sản xuất châu Á – chuyển tiếp từ xã hội nguyên thủy lên xã hội có giai cấp. Một đặc trưng của phương thức sản xuất châu Á là sự chuyển đổi từ chế độ mẫu quyền sang chế độ phụ quyền, trong đó có phong tục “quyền ông cậu”. Ngài Dương Tam Kha là em ruột của Quốc mẫu Dương Thị Như Ngọc, vợ của Ngô Quyền và cũng là cậu ruột những người con của Ngô Quyền đã thực hiện “quyền ông cậu”, tự xưng là Bình vương đứng đầu Triều đình Cổ Loa cho đến năm 950 là đương nhiên, tự nhiên, nhi nhiên hành động theo đúng phong tục lúc bấy giờ, được xã hội đương thời thừa nhận”. Và Ông đã kết luận “Ngài Dương Tam Kha là một Anh hùng tướng quân, một chính khách cao cấp, một Anh hùng văn hóa, Nhà Khai cơ lập ấp công huân. Ngài là một Danh nhân của Lịch sử, Văn hóa, Dân tộc và Đất nước ở Thế kỷ thứ mười”.

Trao Quyết định xếp hạng di tích Lịch sử cấp Quốc gia Đền thờ Dương Tam Kha

Trao Quyết định thành lập Ban Quản lý Đền thờ Dương Tam Kha

 

Ông Dương Quốc Trọng Phó Chủ tịch Hội đồng Họ Dương Việt Nam phát biểu tại buổi lễ

Phát biểu tại buổi lễ ông Dương Quốc Trọng Phó Chủ tịch Hội đồng Họ Dương Việt Nam đồng thời cũng là hậu duệ của Bình Vương Dương Tam Kha đã gửi lời cảm ơn, lời tri ân đến các vị đại biểu đã đến tham dự buổi lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử Quốc gia – Đền thờ Bình Vương Dương Tam Kha. Ông cũng bày tỏ lòng biết ơn đến Giáo sư, nhà sử học Lê Văn Lan đã nói lên những điểm nghẽn trong đánh giá công lao, về sự nghiệp của Bình Vương Dương Tam Kha. Khi  tháo gỡ được những điểm nghẽn này thì Bình Vương Dương Tam Kha sẽ được đánh giá một cách công bằng, xứng đáng trong lịch sử Quốc gia, dân tộc. Bố cụ Dương Tam Kha là Dương Đình Nghệ đã được đặt nhiều tên đường phố, con gái cụ Dương Tam Kha là Thái hậu Dương Vân Nga cũng đã được đặt tên nhiều tỉnh, thành phố, nhưng còn cụ Dương Tam Kha chưa có thành phố nào đặt tên. Giáo sư, nhà sử học Lê Văn Lan đã tháo gỡ điểm nghẽn của điểm nghẽn, hy vọng chúng ta sẽ mở ra một trang mới để đánh giá 1 cách xứng đáng về Bình Vương Dương Tam Kha trong lịch sử dân tộc nước nhà.

Tại buổi lễ các đại biểu đã tiến hàng cắt băng khánh thành bia Đền thờ Dương Tam Kha – Di tích Lịch sử cấp Quốc gia tại quần thể di tích.

 Các đại biểu cắt băng khánh thành bia Đền thờ Dương Tam Kha – Di tích Lịch sử cấp Quốc gia tại quần thể di tích

Di tích là trang sử sống động, là dấu ấn về những biến động của nhiều thời kỳ lịch sử. Việc xếp hạng di tích có ý nghĩa quan trọng, bởi từ đây di tích sẽ được bảo hộ bởi luật pháp về di sản văn hóa. Việc đón nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử quốc gia có ý nghĩa quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của di tích. Được công nhận là Di tích lich sử quốc gia không chỉ là một vinh dự mà còn là một cam kết của Nhà nước trong bảo vệ, gìn giữ và phát huy những di sản văn hóa này. Đồng thời, cũng góp phần giáo dục thế hệ trẻ về lịch sử, truyền thống, nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ di sản văn hóa.

Dương Lan Anh – Dương Mão