HỌ DƯƠNG XỨ NGHỆ NẶNG LÒNG VỚI DÒNG TỘC

                     Dương Thanh Biểu

Chỉ còn thời gian rất ngắn nữa thôi, tại Nghệ An sẽ diễn ra một sự kiện quan trọng. Đó là, Hội đồng Họ Dương Việt Nam (HĐHDVN) phối hợp với Hội Khoa học lịch sử và Uỷ ban nhân dân tỉnh Nghệ An tổ chức hội thảo khoa học về cuộc khởi nghĩa Dương Thanh trong lịch sử đấu tranh chống các thế lực cai trị đến từ phương Bắc của dân tộc Việt Nam và Lễ khánh thành Đền thờ mang tên Người: Dương Tướng Công. Thiết nghĩ, vào thời điểm này chúng ta nên cùng nhau tìm hiểu thêm vùng đất, con người xứ Nghệ vốn lừng danh địa linh nhân kiệt xưa nay.

Xứ Nghệ là tên gọi chung của vùng Hoan Châu thuở xưa gồm Nghệ An và Hà Tĩnh ngày nay. Danh xưng Nghệ An có từ năm 1030 thời Nhà Lý, niên hiệu Thiên Thành thứ 2 đời Lý Thái Tông. Năm 1490, vua Lê Thánh Tông (niên hiệu Hồng Đức thứ 21) đổi tên từ Nghệ An thừa tuyên thành xứ Nghệ An (gọi tắt là xứ Nghệ). Năm 1831, thời vua Minh Mệnh, xứ Nghệ bị tách thành hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Năm 1976, hai tỉnh hợp nhất thành tỉnh lớn Nghệ Tĩnh. Năm 1991, lại tách ra thành Nghệ An và Hà Tĩnh như ngày nay.

Xứ Nghệ, mảnh đất khắc bạc, cũng được gọi là xứ sở gió lào cát trắng. Ai đã đến đây khó quên lắm những trận gió lào nóng hừng hực, thổi như bão khan trong mùa hè và cái rét ẩm ướt buốt nhức khi gió mùa đông bắc tràn xuống cùng những cơn mưa dầm dề vào mùa đông. Những cơn bão từ biển Đông đổ bộ vào vùng đất này thường kèm theo mưa lớn gây ra lũ lụt lênh loang. Con người bám trụ được ở đây phải thực sự ngoan cường, chịu khó, chịu khổ, bền lòng vươn lên và không thể không lạc quan. Câu đò đưa sinh ra từ mảnh đất này đã nói lên một phần điều đó: Ai biết nước sông Lam răng là trong là đục/ Mới biết sống cuộc đời răng là nhục là vinh/ Thuyền em lên thác xuống ghềnh/ Nước non là nghĩa là tình ai ơi…

Tuy vậy, trời cũng thật công bằng, không lấy đi của ai và cũng không cho ai tất cả. Bù lại sự khắc nghiệt của thời tiết, trời lại ban cho xứ Nghệ cảnh non nước hữu tình làm xao xuyến lòng người ở, người đến và người đi. Trong trùng điệp núi rừng, giữa mênh mang biển cả và bên dòng sông Lam chở nặng phù sa, những câu ca, điệu ví cất lên thật kiêu hãnh: Đường vô xứ Nghệ loanh quanh/ Non xanh, nước biếc như tranh họa đồ…

Thật kỳ diệu, trên mảnh đất này, dòng Lam chảy đến đâu, nơi đó có cuộc sống yên bình với những nương ngô, bãi mía tít tắp, trải dài đôi bờ sông Lam như những giải lụa xanh non, gợn sóng. Làng mạc mọc lên, con người chăm chỉ làm ăn, quyết chí học hành, cương trực nhưng cũng rất sâu nặng, nghĩa tình. Trải dài theo dòng sông là những làng nghề dệt vải, quay tơ, kéo sợi, để trong tiếng thoi đưa lách cách sản sinh ra những khúc hát phường vải, điệu ví dặm ấm nồng tình quê, tình đời làm xao xuyến trái tim bao người. Cho nên không phải tự nhiên mà ví giặm Nghệ Tĩnh đã được UNESCO công nhận di sản văn hóa phi vật thể nhân loại.

Con người xứ Nghệ luôn biết vượt lên gian truân, nguy hiểm để chiến thắng đói nghèo và giặc giã. Thương lắm, cảm phục lắm những con người ấy; họ một nắng hai sương trên ruộng đồng, sông biển, núi rừng để làm giàu, làm đẹp quê hương. Khi có giặc xâm lăng, người xứ Nghệ đầu quân quyết sống mái với quân thù, hoà bình lại cởi áo lính cần cù, sáng tạo xây dựng quê hương đất nước. Nói bao nhiêu cũng không hết chuyện này. Không ai muốn sống nơi khí hậu khắc nghiệt cả. Nhưng hình như cái khắc nghiệt của nắng mưa, giông bão đã tôi rèn nên bản lĩnh, ý chí và cả tâm hồn người xứ Nghệ. Thiên nhiên nghiệt ngã cũng là động lực buộc người xứ Nghệ phải mạnh mẽ lên, kiên cường lên như cây có cứng mới đứng đầu gió vậy. Càng kiên cường bao nhiêu người xứ Nghệ càng khảng khái, đàng hoàng, trọng danh dự bấy nhiều. Và hiếu học cũng là một phẩm chất nổi bật của người xứ Nghệ cũng như tính cách hào sảng, hài hước, lạc quan là bản chất phổ biến ở nơi đây. Những con người đó đã viết nên lịch sử vùng đất oanh liệt này: Mời bạn về thăm quê tôi/ Nghệ An Xô Viết rạng ngời năm xưa/ Về đây nghe hát đò đưa/ Nghe dòng Lam chảy nắng mưa trữ tình…

Bà con Họ Dương tỉnh Nghệ An cũng mang trong mình những phẩm chất tốt đẹp của người xứ Nghệ. Những người Họ Dương nơi đây không chỉ chịu khó, quyết tâm khát vọng vươn lên làm giàu mà còn nổi bật tinh thần đoàn kết, yêu thương Dòng tộc. Người Họ Dương xứ Nghệ ngày nay có vinh dự tự hào là được sống trên mảnh đất của Viễn tổ Dương Thanh…Nhắc tới vùng Hoan Châu thủa xưa, ta không khỏi tự hào về sự quật khởi của nhân dân và Nam Bang Đại tướng Dương Thanh. Hơn 1000 năm đất nước ta chìm đắm giữa đêm trường nô lệ của giặc phương Bắc. Mãi đến năm 819, dưới sự lãnh đạo của Dương Thanh, Thứ sử Hoan Châu, nhân dân ta đã vùng lên đánh đuổi giặc nhà Đường, giải phóng thành Tống Bình. Tuy sau đó không lâu, cuộc khởi nghĩa do Dương Thanh lãnh đạo bị thất bại nhưng ý chí và tinh thần quật cường của dân tộc, của xứ Nghệ vẫn toả sang đến tận ngày nay và cuộc khởi nghĩa đó như là một chiến công chói lọi của dân tộc ta. Nhân dân Việt Nam và con cháu Họ Dương ngày nay mãi mãi ghi nhớ công lao to lớn của Nam bang Đại tướng Dương Thanh, vị Anh hùng của dân tộc, người con yêu quý của Họ Dương thân yêu.

Thời gian qua, HĐHDVN đang tập trung các điều kiện cần thiết để xây dựng Đền thờ Dương Tướng Công tại xã Hưng Phúc, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Mấy ngày nay, các hạng mục công trình đang gấp rút hoàn thiện để tổ chức khánh thành nhân dịp Hội thảo khoa học 1200 năm khởi nghĩa Dương Thanh. Đây là sự kiện quan trọng của Họ Dương Việt Nam, là sự kiên quan trọng nhất của bà con Họ Dương tỉnh Nghệ An từ trước tới nay. Bà con Họ Dương tỉnh Nghệ An lâu nay vẫn nặng lòng với Viễn tổ, với Dòng tộc. Nhiều con cháu Họ Dương cả nước đang chuẩn bị đến dự Hội thảo và thắp hương Đền thờ Dương Tướng Công. Bà con Họ Dương tỉnh Nghệ An cũng đang sẵn sàng phối hợp với các đơn vị có liên quan để tiếp đón một cách chu đáo, nghĩa tình bà con thập phương về tham gia các sự kiện quan trọng này. Trong thời khắc thiêng liêng này, bà con Họ Dương Nghệ An thật cảm động và vinh dự, tự hào về công đức của Tổ tiên và hồng phúc của Dòng họ:

Bà con Dòng tộc miền Trung

Bao đời gian khó vẫn cùng đi lên

Nắng cằn, mưa bão triền miên

Chung lòng thờ vọng, Tổ tiên cội nguồn

Sẻ chia sướng khổ, vui buồn

Trái tim nồng cháy, tâm hồn trẻo trong

Sông Lam nước vẫn xuôi dòng

Họ Dương xứ Nghệ đồng lòng chung tay

Dựng xây đất nước tháng ngày

Vẫn câu ví dặm bay bay giữa đời!