Tượng đài Dương Thị Cẩm Vân Sừng Sững đó

Quyết đập tan âm mưu thâm độc của quân thù khi chúng tiến hành chiến lược chiến tranh Đặc biệt và thực hiện quốc sách ấp chiến lược,  lùa dí ( dồn ép) nhân dân ta vào những trại tập trung khổng lồ, nhằm tách dân ra khỏi tổ chức, cán bộ ra khỏi Đảng.  Huyện ủy và Huyện đội Đầm Dơi đã chỉ đạo sử dụng toàn bộ lực lượng vũ trang, lực lượng du kích 05 xã và trên 300 dân công của huyện ngày đêm xây dựng một hệ thống chiến hào, bao vây tiêu diệt chi khu Đầm Dơi.

 Ngày 01/12/1964, cô giáo Dương Thị Cẩm Vân mới 17 tuổi, được cấp trên chấp nhận bổ sung vào du kích xã Quách Văn Phẩm và được trang bị một khẩu súng trường của Đức để chị bắn tỉa. Đây là niềm mơ ước từ lâu của người nữ Đoàn viên thanh niên Lao động, chị hăm hở ra chiến hào của xã, thuộc hướng Bắc, từ ngã ba Cây Dương đến tiền đồn số 03 của địch tại chi khu Đầm Dơi.

 Tượng đài Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Dương Thị Cẩm Vân

 Là phụ nữ, nhưng Dương Thị Cảm Vân luôn luôn đi đầu trong bao vây, uy hiếp địch, trong tiếp nhận các đoàn tiếp tế từ phía sau lên, trong giúp dân công đào chiến hào, kể cả trực tiếp cầm dá đào chiến hào ở những đoạn khó khăn. Chị nêu sáng kiến phát động nhân dân quấn hàng nghìn mét con cúi bằng rơm, chằm hàng trăm cà vun chứa phân chuồng và lá giá để un khói cho gió bay vào căn cứ địch. Bị khói độc, bọn địch rất hoảng sợ.

Suốt hơn 30 ngày đêm vào cao điểm bao vây, chị Vân cùng đồng đội thức trắng, mắt và súng hướng vào quân thù. Xong ca trực, chị cùng anh em giúp dân công đào tiếp chiến hào để siết chặt vòng vây. Dù gió mưa, dù thiếu ăn, thiếu nước, thiếu ngủ, dù quân thù liên tục phản kích, có ngày đánh bật đến 07 lần địch phản kích, diệt hàng chục tên địch, chị và đồng đội vẫn giữ vững trận địa. Tất nhiên thương vong của ta cũng không phải ít, những lúc đó chị động viên anh em tranh thủ nghỉ ngơi, để chị ra chốt gác thay. Có lúc chị phải thay liên tục hai, ba ca vì không đủ lực lượng. Có những lần bị lên cơn sốt, chỉ huy và đồng đội đề nghị chị lui về tuyến sau ít hôm nhưng chị không thể rời anh em khi cuộc chiến đấu còn ác liệt.

Ngày 20/3/1966, 04 tên địch từ tiền đồn số 03 mò ra, Dương Thị Cẩm Vân cùng đồng đội chờ chúng đến thật gần mới nổ súng. Cả 04 tên địch đền tội. Một mình Vân bắn chết 02 tên. Hai ngày sau, pháo binh của địch từ Chà Là, Giá Ngự bắn cấp tập vào trận địa ta rồi trực thăng ào đến. Quân ta bắn trực thăng. Dương Thị Cẩm Vân bắn rơi 01 chiếc. Thành tích này, chị được thưởng Huân chương Chiến công Giải phóng hạng III.

Một chiến tích thật đặc biệt đối với chị Vân là chiều ngày 24/3/1966, sau nhiều lần máy bay và pháo binh của địch bắn phá ác liệt vào trận địa ta, 03 tên địch bò lên nóc lô cốt để quan sát động tĩnh. Ngay lập tức chị Vân phân công anh em bám chiến hào sẵn sàng chi viện, rồi một mình, chị lợi dụng địa hình che khuất, chọn vị trí thuận lợi nhất. Một phát bắn tỉa của chị làm 02 tên địch toi mạng. Hai ngày tiếp theo, địch cho 01 trung đội phản kích quyết liệt làm ta hy sinh 05 chiến sĩ. Trước tình thế nguy cấp, chỉ huy ra lệnh cho 02 chiến sĩ bí mật xuyên hông địch nhưng Vân tình nguyện đi thay. Dưới mưa đạn, chị lợi dụng địa hình quen thuộc, áp sát sườn địch và nổ súng. Loạt đạn đầu 03 tên địch đền tội. Bị bất ngờ địch tháo chạy không kịp biết lực lượng ta nhiều hay ít. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ này, 21 giờ đêm 28/3/1966, Dương Thị Cẩm Vân được chi bộ tuyên bố kết nạp vào Đảng tại trận địa và được bổ nhiệm giữ chức Trung đội trưởng du kích xã Quách Văn Phẩm.

Ngày 31/3/1966, địch tổ chức 03 mũi, bí mật tập kích vào chiến hào của ta. Trong tư thế sẵn sàng chiến đấu, chị cùng đồng đội dùng súng và lựu đạn đồng loạt tiêu diệt địch làm chết 07 tên, bị thương 01 tên khác, thu 04 súng carbine và 500 viên đạn, 12 quả lựu đạn.

Để diệt được nhiều địch trong công sự, Dương Thị Cẩm Vân đề xuất làm “Nạn giàn thun” bắn lựu đạn vào đồn lúc đêm tối. Địch vô cùng hoang mang vì không hiểu ta sử dụng loại vũ khí gì để pháo kích vào đồn mà không nghe tiếng nổ. Sáng kiến rất hiệu quả này được phát triển và phổ biến đến nhiều nơi khác trong huyện.

Trung đội du kích xã Quách Văn Phẩm do Dương Thị Cẩm Vân chỉ huy còn phối hợp với đơn vị 330 tiến công tiền đồn số 03, diệt tại chỗ 08 tên địch, bắt sống 03 tên, thu 10 súng. Riêng chị Vân bắt sống 02 tên, thu 02 súng.

Qua cao điểm 100 ngày bao vây chi khu Đầm Dơi, với thành tích xuất sắc, chị Vân được cử đi dự Đại hội mừng công Quân khu 9. Chị được báo cáo điển hình và được đánh giá là nữ du kích gan dạ, dũng cảm, mưu trí, khắc phục mọi khó khăn, gian khổ lập thành tích xuất sắc nhất về số lượng đào chiến hào và là xạ thủ bắn tỉa diệt nhiều địch nhất. Đại hội phong tặng chị danh hiệu “Nữ kiện tướng chiến hào”. Đây là danh hiệu độc nhất vô nhị ở Cà Mau trong thời chống Mỹ.

Chuẩn bị tổng tiến công mùa Xuân 1968, đại bộ phận địa phương quân Đầm Dơi được rút lên tỉnh, số còn lại, Huyện đội chỉ đạo phối hợp với du kích xã Quách Văn Phẩm, do Dương Thị Cẩm Vân chỉ huy, tiến công đồn Cái Keo vào ngày 01/01/1968, sau 02 giờ chiến đấu quyết liệt, ta tiêu diệt đồn Cái Keo, làm chết 85 tên, bắt sống 12 tên, thu 95 súng, 03 máy PRC 25 và toàn bộ quân trang, quân dụng. Trong đó Dương Thị Cẩm Vân diệt 03 tên, bắt sống 01 tên, thu 03 súng. Trận này chị được tặng 01 bằng khen.

Sau đó Dương Thị Cẩm Vân được Quân khu điều về Đoàn 195 phục vụ Tổng tiến công tại Lộ Vòng Cung, tỉnh Cần Thơ. Ngày 06/5/1968, địch ném bom rãi thảm tại ấp Vĩnh Viễn, huyện Châu Thành, Cần Thơ, chị Vân bị trúng bom, anh dũng hy sinh.

 

Sinh hoạt  văn hóa cộng đồng dưới chân Tượng đài Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Dương Thị Cẩm Vân

Trong thời gian cầm súng, chị Vân trực tiếp chiến đấu 130 trận, diệt trên 50 tên địch, làm bị thương 21 tên, bắt sống 08 tên, thu hằng chục súng, bắn rơi 01 trực thăng… Với thành tích đặc biệt xuất sắc, ngày 28/4/2000 chị vinh dự được Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. Nhiều nhà báo, nhà thơ, nghệ sĩ đã viết về chị. Đảng bộ và nhân Đầm Dơi tạc tượng chị nơi ngày xưa quân thù từng gây biết bao tội ác với quê hương, xứ sở. Trên vai chị vẫn mang khẩu trường Đức, khắc họa khí phách lẫm liệt của Nữ kiện tướng chiến hào, một thời và mãi mãi./.

Bài và ảnh Dương Việt Thắng Chủ tịch HĐHD Cà Mau cung cấp