Tiến sĩ Dương Cao Nguyên: “Dù ở đâu cũng vẫn hướng về Việt Nam”

Do lệch múi giờ giữa Đức và Việt Nam nên Nguyên hẹn sẽ gọi về trò chuyện với tôi vào ngày nghỉ. Đúng giờ hẹn, Nguyên gọi, và sau gần một giờ đồng hồ trò chuyện cởi mở, Nguyên đã cho tôi thấy một chàng trai Họ Dương không chỉ đầy nghị lực giỏi giang mà còn rất tự hào về Dòng tộc.

Bố mẹ là người truyền cảm hứng lớn nhất

Dương Cao Nguyên sinh năm 1990 ở vùng đất Thiệu Dương, thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa – nơi có đền thờ Dương Đình Nghệ – vị tướng người người Họ Dương đã khởi binh đánh đuổi quân Nam Hán giải phóng thành Đại La, giành quyền tự chủ cho đất nước Việt. Sinh ra trên mảnh đất sông Mã anh hùng, giàu truyền thống hiếu học nên ngay từ nhỏ Nguyên đã luôn mơ ước được du học, được đi đến những chân trời mới để học hỏi, chinh phục những tầng tri thức của nhân loại. Từ khi học cấp 1, cấp 2, Nguyên luôn đạt thành tích học tập tốt. Là con út trong gia đình có 4 chị em, điều kiện kinh tế không khá giả nhưng bố mẹ Nguyên luôn dành mọi ưu tiên cho việc học của các con. Bố Nguyên thường bảo “Các con phải cố gắng học thật tốt, rồi mọi chuyện sẽ ổn thôi”. Còn mẹ Nguyên luôn hy sinh, dành mọi thứ cho 4 chị em Nguyên học hành. Nguyên bảo: “Bố luôn đồng hành cùng em trong những cuộc thi quan trọng nhất từ khi em còn bé đến tận sau này. Đấy là điều em rất nhớ! Mẹ em hy sinh tất cả, không mua sắm hay lo gì cho bản thân mà dành tất cả cho chúng em ăn học. Bố mẹ em luôn cố gắng làm lụng để con cái chuyên tâm vào việc học, không phải bận tâm đến việc gì khác”.

Lên cấp 3, Nguyên thi đỗ lớp chuyên Sinh của trường THPT Chuyên Lam Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Ở môi trường này, Nguyên càng có điều kiện phát huy năng khiếu với môn Sinh học. Bên cạnh đó, các anh chị khóa trên thường quay về trường, trò chuyện, truyền cảm hứng cho em khóa sau khiến ước mơ du học của Nguyên ngày càng được hun đúc. Năm 2008, khi học lớp 12, Nguyên đạt giải trong kỳ thi chọn Học sinh giỏi quốc gia môn Sinh học và được tuyển thẳng vào đại học. Sau thời gian suy nghĩ, Nguyên quyết định nộp hồ sơ vào lớp Cử nhân tài năng sinh học bởi nếu học ở đây sẽ có nhiều cơ hội xin học bổng du học và bản thân Nguyên cũng muốn theo con đường nghiên cứu khoa học. “Cho đến bây giờ, em hoàn toàn hài lòng về sự lựa chọn trường của mình. Em cũng rất biết ơn bố mẹ, vì đã cho em tự do lựa chọn và tôn trọng sự lựa chọn của em”.

Hiện thực hóa giấc mơ du học

Tốt nghiệp cử nhân tài năng Sinh học tại Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội, trong khi phần lớn bạn bè lựa chọn làm việc cho các tập đoàn, công ty, bệnh viện thì Nguyên bắt đầu tìm hiểu và nộp hồ sơ xin học bổng. Khó khăn lớn nhất với Nguyên, cũng như nhiều sinh viên tỉnh lẻ khác là khả năng tiếng Anh không được tốt. Để đạt trình độ yêu cầu của các chương trình học bổng, Nguyên đã mất 1 năm rèn giũa, học tập không ngừng nghỉ. Nguyên bảo: “Đấy là khoảng thời gian vô cùng khó khăn, có lúc em muốn bỏ cuộc bởi tiếng Anh khó chinh phục hơn Sinh học rất nhiều. Nhưng đấy cũng chính là khoảng rất đáng nhớ vì giúp em lắng lại, ngẫm nghĩ mọi chuyện. Cho đến bây giờ, nhìn lại em thấy những cố gắng của mình cũng như lựa chọn con đường du học là xứng đáng”.

Sau một năm dành thời gian trau dồi tiếng Anh, năm 2013 Dương Cao Nguyên nhận học bổng sang Đại học Gachon (Hàn Quốc) học thạc sĩ chuyên ngành miễn dịch. Môi trường học tập, nghiên cứu ở Hàn Quốc khá chuyên nghiệp, giúp Nguyên thỏa mãn đam mê nghiên cứu khoa học của mình. Ở Hàn Quốc, Nguyên học hỏi được rất nhiều, bổ sung nhiều kiến thức phục vụ cho con đường nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, Nguyên vẫn chưa hài lòng, vẫn chưa muốn dừng lại ở đó mà luôn nghĩ Hàn Quốc sẽ là một bước đệm để Nguyên bay xa hơn. Nguyên muốn đến Châu Âu để được tiếp cận với môi trường và các phương pháp nghiên cứu khoa học tiên tiến. Chính vì vậy, Nguyên vừa làm luận văn thạc sĩ, vừa tìm kiếm, nộp hồ sơ các chương trình học bổng tiến sĩ tại các nước Châu Âu. Tháng 4/2015, khi đang tất bật với việc hoàn thành khóa luận thạc sĩ tại Hàn Quốc cũng là lúc Nguyên nhận được đồng ý phỏng vấn hồ sơ cấp học bổng tiến sĩ tại Đức. Quá nhiều công việc đến dồn dập, nhưng Nguyên đã hoàn thành xuất sắc chương trình thạc sĩ tại Hàn Quốc đồng thời sau khi sang Đức phỏng vấn đã được chấp nhận cấp học bổng chương trình tiến sĩ tại viện nghiên cứu Max Planck Institutes.

Tháng 8/2015, sau khi nhận bằng tốt nghiệp chương trình thạc sĩ tại Hàn, Nguyên về Việt Nam thăm gia đình để rồi tháng 10/2015 lại sang Đức làm chương trình tiến sĩ – mở ra một trang mới trên con đường nghiên cứu khoa học của Nguyên.

Dù ở đâu, vẫn mãi là người Việt

Đã có 2 năm sống và học tập tại Hàn Quốc, nhưng khi sang Đức, Nguyên vẫn cảm thấy có sự khác biệt rất lớn về văn hóa. Thời gian đầu sống ở Đức, khó khăn lớn nhất với Nguyên là sự hòa nhập với môi trường mới. “Dù Hàn Quốc là một nước phát triển, nhưng văn hóa vẫn là Á Đông nên khá tương đồng với Việt Nam. Nhưng khi sang Đức thì khác hẳn. Mọi người ở đây rất thẳng thắn, chuyên nghiệp và đúng giờ đến tuyệt đối. Thời gian đầu em cảm thấy phải nỗ lực rất nhiều để có thể bắt kịp được nhịp sống bên này. Tuy nhiên, khi đã quen với môi trường này em thấy mình học hỏi được rất nhiều. Đấy thật sự là một môi trường phục vụ nghiên cứu khoa học chuyên nghiệp” – Nguyên nói.

Thời gian học tập, nghiên cứu ở Đức đã giúp Nguyên có được nhiều kinh nghiệm trong nghiên cứu khoa học. Tháng 2/2020 vừa qua, Nguyên đã hoàn thành luận án tiến sỹ ngành Sinh học và hiện đang công tác tại Đức. Niềm vui của Nguyên càng được nhân lên khi Nguyên chuẩn bị đón con gái đầu lòng vào tháng 4/2021. Nói về người bạn đời của mình, Nguyên bảo: “Bạn ấy là nguồn động viên lớn giúp em vượt qua mọi khó khăn trong thời gian học tiến sĩ. Lúc quen nhau, bạn ấy vẫn ở Việt Nam, do lệch múi giờ nên ở bên này em hết giờ làm là Việt Nam đã khoảng 12 giờ đêm. Vậy mà bạn ấy vẫn chờ để em gọi về trò chuyện. Chính những lời động viên của bạn ấy giúp em có thêm động lực trong những ngày du học xa xứ. Hai năm trước, bạn ấy cũng xin được học bổng thạc sĩ tại Đức”.

Chia sẻ về dự định tương lai, Nguyên cho biết, trong thời gian 5 năm tới Nguyên sẽ làm việc tại Đức để tích lũy thêm kinh nghiệm. Nguyên muốn tranh thủ thời gian ở nước ngoài để tiếp thu những tinh hoa của thế giới. Nguyên cho biết: “Nhiều người thường cho rằng, học tiến sĩ là gần như đã hoàn thành con đường nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, ở Đức hoàn thành xong chương trình tiến sĩ mới là bước đầu hòa nhập vào cộng đồng nghiên cứu khoa học. Em muốn tranh thủ thời gian 5 năm tới để tích lũy cho mình nhiều kinh nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học, sau đó sẽ về Việt Nam vào thời điểm thích hợp”. Với Nguyên, dù sống ở đất nước nào thì bản thân vẫn là người Việt Nam, vẫn luôn hướng về cội nguồn và vẫn có thể cống hiến cho đất nước. “Dù ở đâu, chỉ cần nghĩ về cội nguồn của mình thì mình vẫn hoàn toàn có thể cống hiến. Em tự hào mình là người Việt Nam và mang trong mình dòng máu hào khí Họ Dương. Khoa học phát triển, sự hợp tác toàn cầu diễn ra trên khắp thế giới nên dù không ở Việt Nam mình vẫn hoàn toàn có thể cống hiến cho nước nhà qua các chương trình hợp tác, chuyển giao khoa học công nghệ.”.

“Là một người đi trước, Nguyên có lời khuyên nào cho các em để có được những thành công như Nguyên?”. Tôi kết thúc buổi trò chuyện với Nguyên bằng một câu hỏi nho nhỏ. Nguyên nhẹ nhàng: “Em tin rằng khi các bạn trẻ có mục tiêu rõ ràng, lập kế hoạch chi tiết và kiên trì theo đuổi mục tiêu ấy, thành công sẽ đến với các bạn. Thời của em, các chương trình học bổng chưa có nhiều như bây giờ. Với học sinh các tỉnh lẻ thì việc xin học bổng có vẻ còn khá xa vời. Nhưng em đã đặt cho mình mục tiêu tìm kiếm học bổng du học và theo đuổi đến cùng mục tiêu ấy. Cho nên, với các bạn trẻ, chỉ cần kiên trì mục tiêu đến cùng chắc chắn sẽ đạt được thành công lớn hơn em”.

Với một chàng trai 30 tuổi, con đường nghiên cứu khoa học con rất dài. Với những gì Nguyên đã làm, chắc chắn Nguyên sẽ đạt được nhiều thành công, sẽ cống hiến cho nước nhiều thành tựu nghiên cứu. Có lẽ, một ngày không xa, chàng trai Họ Dương xứ Thanh sẽ ghi tên mình vào những công trình nghiên cứu phục vụ khoa học nước nhà.

Dương Phạm Ngọc