Cây mắc ca tại huyện Mường Nhé, Điện Biên, tỉnh Điện Biên

Sau khi trở về từ chuyến đi thực địa tại các huyện Mường Nhé, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên tôi đã có cái nhìn rõ nét hơn và khách quan hơn về việc trồng cây mắc ca ở nước ta.

Cây mắc ca được ông Nguyễn Công Tạn – Nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ đưa về Việt Nam và được trồng ở Điện Biên cách đây đã hơn 10 năm, khi đưa cây mắc ca về Việt Nam, nhiều người còn chưa biết nguồn gốc, giá trị dinh dưỡng cũng như giá trị kinh tế của cây mắc ca đem lại, nhưng với những kết quả đã đạt được từ việc trồng mắc ca ở một số tỉnh thành trong cả nước như: Đắk Lắk, Lâm Đồng, Điện Biên… cho thấy, cây mắc ca mang lại hiệu quả cao, là một trong những cây rừng xóa đói giảm nghèo thông qua sản lượng cung cấp ra cho thị trường trong nước và thế giới vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu người tiêu dùng. Chính vì vậy, việc phát triển và triển vọng đưa cây mắc phát triển lớn mạnh là điều một trong những điều đáng quan tâm, để xứng đáng với danh hiệu “ Nữ hoàng quả khô”.

Trải qua nhiều cung đường ngoằn ngoèo của núi rừng, chúng tôi đã đến Dự án trồng mắc ca công nghệ cao tại huyện Mường Nhé có tổng diện tích là 10.000 ha triển khai tại 6 xã: Sen Thượng, Sín Thầu , Leng Su Sìn, Chung Chải, Mường Nhé và Nậm Vì. Theo kế hoạch trong năm 2019 Công ty Cổ phần Mắc Ca Tây Bắc sẽ triển khai trồng 5.000 ha. Đến thời điểm này, công ty đã thực hiện san ủi làm đường, tại bản Sen Thượng, xã Sen Thượng, huyện Mường Nhé. Tổng diện tích 911,6 ha, hiện tại đã trồng được 82 ha, trồng xen kẽ nhiều loại giống khác nhau, cây phát triển xanh tốt và tuân theo quy trình một cách chặt chẽ. Trong đó, ấn tượng nhất là cung đường di chuyển đến bản Long San, Chiếu Sừng tổng diện tích 127,8 ha, hiện đang làm đường đồng mức, phát dọn thực bì, dự tính sẽ trồng 250-300ha vào mùa mưa (tháng 9 dương lịch). Để đến được bản, chúng tôi phải đi qua con suối lớn, với dòng nước chảy xiết, lúc lặng lúc xoáy như muốn chắn lối người đi, nhưng đoàn của chúng tôi gồm Hiệp hội mắc ca Việt Nam, Hội sở Liên Việt post bank… vẫn vượt băng qua suối, đến với vùng đất có thể nói là Tây Nguyên thứ hai không sai, bởi con đường dẫn vào vùng trồng mắc ca khá màu mỡ, giàu dinh dưỡng… rất thích hợp cho trồng các cây công nghiệp, cây rừng, và đặc biệt là cây mắc ca.

Cây mắc ca không quá kén chọn đất, nhưng được trồng và chăm sóc ở một vùng tiểu khí hậu như Điện Biên là một trong những điều kiện rất thuận lợi, bởi cây mắc ca là loại cây ăn quả á nhiệt đới, phù hợp điều kiện nhiệt độ thấp. Trên thực tế, các nguồn giống mắc ca rất đa dạng, mỗi loại đều mang một sắc thái khác nhau, được sản xuất ươm giống ở các Công ty Dương Gia Đắk Lắk, Công ty Him Lam Lâm Đồng, Công ty HD Đắk Lắk, Dương Gia Kon Tum…. Là những công ty sản xuất giống chất lượng hiệu quả cao. Dự tính các công ty sẽ mở rộng sản xuất, bởi hiện nay nguồn giống không cung cấp đủ cho các dự án mắc ca trên cả nước. Với việc muốn đạt hiệu quả cao của một cây trồng, ngoài điều kiện thời tiết, đất đai, thổ nhưỡng, chế độ chăm sóc… thì yếu tố quan trọng nhất quyết định 50% năng suất đó chính là giống. Chính vì vậy, các giống, dòng được chọn lựa rất kỹ càng trước khi đem về trồng. Giống được vận chuyển từ các công ty trên, sau khi đưa về Mường Nhé, Điện Biên được để vào nơi râm mát, tưới nước đầy đủ để cây có thể hồi lại sau quá trình vận chuyển dài, trồng xen kẽ, đánh số lô, luống, cây cụ thể theo từng khu vực. Và đặc biệt, việc theo dõi lịch sử sự phát triển của từng giống, dòng rất chặt chẽ thông qua việc cài đặt định vị của từng cây mắc ca. Qua đó cho thấy việc trồng, chăm sóc cây mắc ca tại huyện Mường Nhé rất chuyên nghiệp và là tiền đề để phát triển cũng như theo dõi năng suất quả sau mỗi vụ thu hoạch. Hy vọng rằng, trong tương lai không xa, Điện Biên sẽ trở thành thủ phủ về mắc ca trên cả nước.

Đỗ Thu Trang