Công tác khuyến học của Họ Dương xã Đa Tốn, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội

     Khuyến học, khuyến tài là truyền thống đạo lý tốt đẹp của dân tộc ta từ ngàn đời nay “Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí mạnh thì thế nước mạnh và hưng thịnh. Nguyên khí suy thì thế nước yếu mà thấp hèn”.

     Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của cha ông ta; Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến việc học của toàn dân, đến khuyến học, khuyến tài. Học tập suốt đời là một phần tư tưởng vĩ đại và đạo đức cao đẹp của Bác Hồ. Người nói “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu” bản thân Người là một tấm gương sáng về tự học, học suốt đời. Nhận rõ được vai trò và sự cần thiết của việc học để làm người, để lập thân, lập nghiệp góp phần vào sự hưng thịnh và phát triển bền vững của quê hương đất nước trong thời kỳ hội nhập. Phát huy truyền thống hiếu học đó các phong trào thi đua xây dựng gia đình hiếu học, dòng học hiêú học, cộng đồng khuyến học đã được đẩy mạnh. Cho nên, từ khi UBND xã Đa Tốn, Huyện Gia Lâm – Tp Hà Nội tổ chức phong trào thi đua xây dựng và phát triển xã hội học tập thì các dòng họ lại có thêm động lực, ý thức và điều kiện phát triển công tác khuyến học, khuyến tài.

     Khi đến với thôn Đào Xuyên –Xã Đa Tốn – Huyện Gia Lâm – Tp Hà Nội chúng ta không khó để tìm đến với dòng Họ Dương. Đây là một trong những Dòng tộc điển hình về công tác khuyến học của thôn cũng như của xã. Đến thăm nhà Ông Dương Văn Nghĩa Trưởng Ban khuyến học của Dòng tộc Họ Dương, tôi được ông chia sẻ: Theo gia phả Họ Dương thôn Đào Xuyên có từ lâu đời tính từ đời cụ Dương Trọng Khiêm đến nay đã có tất cả 13 đời. Con cháu Họ Dương sinh sống ở khắp mọi nơi trên đất nước Việt Nam, có một số gia đình lao động và định cư ở nước ngoài. Họ Dương thôn Đào Xuyên hiện nay có 95 hộ với gần 500 nhân hổ, còn 8 cụ cao tuổi trong Họ, trong đó cụ Dương Thị Thạch 95 tuổi là người cao tuổi nhất. Nhiều năm về trước, các hộ gia đình Họ Dương đều sinh sống bằng nghề làm nông nên kinh tế khó khăn, một số hộ thuộc diện nghèo. Vì vậy việc học hành của con em chưa được quan tâm đúng mực. Với tinh thần hiếu học cố gắng vươn lên trong phát triển kinh tế, chăm lo học hành, động viên khuyến khích con cháu vươn lên lập thân bằng con đường học vấn. Tuy nhiên, để tạo điều kiện cho con cháu có môi trường học tập, phát triển tốt thì gia đình, Dòng tộc phải có sự quan tâm, đầu tư cả về vật chất lẫn tinh thần. Ông bà, bố mẹ không phải lăn lộn kiếm tiền cung cấp đầy đủ tiền bạc, mua sắm trang thiết bị học tập mà quên đi sự quan tâm, kèm cặp đến việc học của con cháu. Bởi ngoài môi trường giáo dục ở trường lớp và cộng đồng xã hội, thì môi trường giáo dục trong gia đình, Dòng tộc đối với con cháu là hết sức quan trọng. Sự kết hợp tốt, hài hòa giữa những môi trường giáo dục đó sẽ trang bị cho con cháu những kiến thức cần thiết để mở cánh cửa tương lai khi bước vào đời. Đó là hành trang để các thế hệ cháu con có thêm động lực học tập, biết tự phấn đấu, rèn luyện nhân cách để trở thành con ngoan, trò giỏi và người có ích cho xã hội sau này.

     Chính vì lẽ đó, ngày 16 tháng 12 năm 2005 (âm lịch) Quỹ khuyến học của Dòng tộc Họ Dương thôn Đào Xuyên ra đời với quyết tâm xây dựng phong trào khuyến học, khuyến tài để khuyến khích, khích lệ con cháu trong Dòng tộc cố gắng phấn đấu vươn lên trong học tập, rèn luyện đạo đức để đạt thành tích cao. Quỹ khuyến học của Dòng tộc Họ Dương thôn Đào Xuyên ra đời đề ra nhiệm vụ trọng tâm thấm nhuần quan điểm “ Nhân bất học, bất tri lý” xác định học là nhu cầu khách quan vốn có là vận động tự thân của mỗi cá nhân. Gia đình, Dòng tộc chỉ có thể đảm nhận vai trò là phát hiện, tổng hợp, động viên, khen thưởng để phong trào khuyến học phát triển nhanh hơn, hiệu quả hơn.

     Quỹ khuyến học của Dòng tộc Họ Dương thôn Đào Xuyên luôn xác định rõ mục đích hướng tới của công tác khuyến học là xây dựng Dòng tộc thành xã hội học tập, giúp đỡ các cháu có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập. Các quy ước, quy chế, tiêu chí khen thưởng hàng năm được bổ sung và điều chỉnh cho phù hợp sát với thực tế và tinh hình xã hội hiện nay.

     Tuy mới thành lập được hơn 12 năm chưa phải là thời gian quá dài, nhưng cũng đủ để thấy được sự lớn mạnh và những tác dụng to lớn mà Quỹ khuyến học của Dòng tộc Họ Dương thôn Đào Xuyên mang lại. Không khỏi ngỡ ngàng khi tôi được ông Nghĩa đưa tới thăm nhà thờ tổ của Dòng tộc Họ Dương một không khí trang nghiêm, linh thiêng, yên tĩnh ta có thể nhìn thấy rất nhiều bằng khen, giấy khen về những thành tích xuất sắc mà Dòng tộc Họ Dương đã đạt được.

Đại diện Dòng tộc Họ Dương phát thưởng cho con cháu có thành tích xuất sắc trong học tập

     Hàng năm Ban khuyến học của Dòng tộc Họ Dương luôn làm tốt công tác tổ chức tổng kết, khen thưởng cho các cháu học sinh giỏi, tiên tiến và học sinh đỗ đại học. Việc khen thưởng được chia thành 2 đợt:

          – Đợt 1: Cho các cháu là học sinh giỏi, tiên tiến từ lớp 1 đến lớp 12 vào tháng 6 hàng năm.

          – Đợt 2:  Các cháu học sinh thi đỗ đại học vào ngày 16 tháng 12 hàng năm.

     Việc tổ chức tổng kết, khen thưởng hàng năm đã có tác dụng thúc đẩy phong trào, tạo không khí phấn khởi cho các cháu học sinh và gia đình trong Dòng tộc.

     Qua đó, có thể thấy việc xây dựng Quỹ khuyến học là việc làm không thể thiếu được trong công tác khuyến học. Chính vì vậy, việc gây dựng quỹ khuyến học cho Dòng tộc Họ Dương dựa trên sự đóng góp tùy tâm của các thành viên trong Dòng tộc, không phân biệt gia đình có con cháu trong độ tuổi đi học hay không đi học. Việc huy động này được duy trì đều đặn hàng năm vào ngay 16 tháng 12 (âm lịch) chính là ngày Giỗ Họ.

     Qua hơn 10 năm thành lập không có học sinh nào bỏ học giữa chừng, không có cháu nào đến tuổi mà không được đi học. Bên cạnh đó còn có nhiều gia đình và cá nhân tiêu biểu được Trưởng Họ trình báo cáo thành tích lên tổ tiên. Đời này nối tiếp đời kia, con cháu trong Dòng tộc không ngừng nỗ lực học chữ, rèn luyện thành tài để trở thành cán bộ, trở thành người tốt trong xã hội. Thế hệ con cháu nào cũng xuất hiện những gia đình, cá nhân nêu gương sáng trong học tập cũng như công tác.

     Quỹ khuyến học của Dòng tộc Họ Dương thôn Đào Xuyên đã quyên góp được 54.279.000 đồng, để thường xuyên chi khuyến khích, khen thưởng động viên con cháu đạt học sinh khá, giỏi và học sinh thi đỗ vào các trường ĐH, CĐ, tạo nên một phong trào thi đua học tập, rèn luyện sôi nổi ngay trong mỗi gia đình Dòng tộc, có tác động sâu rộng đến công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập trên địa bàn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.

Đỗ Thị Nga (Trường mầm non Đa Tốn)

(Dương Việt Hòa sưu tầm – theo hoikhuyenhochanoi.edu.vn).