Ông Dương Minh Dũng: Tâm huyết với việc giữ gìn và truyền dạy chữ Dao cổ

Với lòng đam mê, tâm huyết và mong muốn phát huy những nét đẹp bản sắc văn hóa của dân tộc mình, ông Dương Minh Dũng, ở xóm Thung Dao Bắc, xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình được bà con ví như người nắm giữ hồn cốt của dân tộc Dao. Ông được bà con khắp vùng kính trọng, bởi ông là người hiểu biết rộng, sở hữu và lưu giữ nhiều nét văn hóa đặc trưng của người Dao. Ông cũng là người dành nhiều thời gian, tâm huyết nghiên cứu và truyền dạy lại văn hóa dân tộc Dao cho bà con, với mong ước những tri thức cổ của người Dao không bị mai một.

Ông Dũng sinh ra và lớn lên trong một cộng đồng chủ yếu là người dân tộc Dao, nơi đó là bản Thung Dao Bắc (trước kia gọi là Thung Rếch). Nơi đây vẫn lưu giữ rất nhiều nét văn hóa đặc trưng của người Dao. Ngay từ khi còn nhỏ, ông được cùng bố và chú đi khắp nơi thực hành nhiều nghi lễ của đồng bào người Dao như: Lễ cấp sắc, lễ cầu mùa, lễ cầu an… Càng lớn chàng thanh niên càng mê văn hóa người Dao và học hỏi được nhiều bài cúng, nghi lễ… của đồng bào dân tộc mình. Những năm tháng đó đã bồi đắp tình yêu và lòng đam mê tìm hiểu, nghiên cứu văn hóa dân tộc Dao.

Ông Dũng cho biết, văn hóa người Dao thể hiện rất rõ qua các ký tự, ngôn ngữ, chữ Nôm Dao của người Dao. Thông qua chữ Nôm Dao có thể thấy được cội nguồn, văn hóa, tín ngưỡng, sự phát triển của người Dao trong dòng chảy của dân tộc. Ngoài ra, các bài cúng cấp sắc còn răn dạy người Dao phải hướng tới chân – thiện – mỹ, biết ơn cha mẹ, hàng xóm láng giềng, sống chân thật, không lừa lọc, phải có lòng dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì người khác, biết sống hài hòa với thiên nhiên…

Trên cương vị là một người trưởng bản, ông Dũng luôn trăn trở với việc truyền dạy, bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa của dân tộc Dao. Chính vì vậy, năm 2019, ông đã quyết định mở lớp truyền dạy chữ Dao cổ cho con em đồng bào dân tộc Dao ở xã Tú Sơn, đặc biệt là văn hóa, tín ngưỡng của người Dao. Đến nay, lớp học đã thu hút được nhiều người trong thôn, bản tham gia học tập. Hiện lớp học văn hóa người Dao có 20 học viên. Không chỉ lưu giữ, truyền dạy văn hóa của dân tộc Dao, ông Dũng còn đi nhiều vùng để sưu tầm các bài hát, bài cúng để truyền dạy cho lớp con cháu. Là người có uy tín trong cộng đồng, am hiểu văn hóa, phong tục tập quán của người Dao, ông Dũng vận động người dân bỏ nhiều tập tục mê tín dị đoan, khi có người ốm đau phải đưa đi khám, chữa bệnh ở các cơ sở y tế; đoàn kết, vận động mọi người mặc trang phục dân tộc, chịu khó làm ăn, tin vào Đảng, xây dựng kinh tế địa phương…

Miệt mài gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa, tri thức cổ của người Dao, ông Dương Minh Dũng được UBND tỉnh tặng bằng khen điển hình tiên tiến vùng đồng bào dân tộc thiểu số cùng nhiều bằng khen, giấy khen khác. Những phần thưởng cao quý đó là động lực để ông tiếp tục giữ hồn giá trị văn hóa tri thức cổ của dân tộc mình còn mãi với thời gian.

Dương Hiền