Dương Thị Phương Đông người giữ gìn di sản chầu văn xứ Nhãn

Có thể trình diễn múa thuần thục 36 giá đồng, không chỉ được người dân trong ngoài tỉnh biết đến bà Dương Thị Phương Đông còn được báo nước ngoài viết và được đi lưu diễn ở các nước Châu Âu. Năm 2019 với những đóng góp của bà cho di sản văn hóa của nhân loại bà đã được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu cao quý nghệ nhân ưu tú.

Sinh ra và lớn lên tại vùng đất có bề dày lịch sử Mỹ Hào – Hưng Yên cùng với đó là hơn 40 năm gắn bó với thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, không chỉ là cống hiến, bảo vệ, bà Dương Thị Phương Đông còn góp phần phát huy giá trị tốt đẹp của di sản, phát huy bản sắc văn hóa Việt thêm đa dạng và phong phú. Bằng sự tâm huyết và trách nhiệm của Chủ nhiệm Câu lạc bộ Bảo tồn văn hóa đạo Mẫu tỉnh Hưng Yên, bà Dương Thị Phương Đông đã định hướng các thanh đồng, đạo quan đi đúng đạo, không lợi dụng tín ngưỡng để hành nghề mê tín dị đoan.

Bà Dương Thị Phương Đông chia sẻ: “Để được thực hành tín ngưỡng, bản thân mỗi người trước hết phải tu tâm dưỡng tính, giữ cho tâm luôn vững và sáng để vượt qua những cám dỗ vật chất. Luôn học hỏi cái hay cái đẹp, học cái nghĩa cái tình, tu dưỡng đạo đức. Ý thức dẫn dắt và định hướng đời sống tâm linh lành mạnh cho các học trò, các thành viên câu lạc bộ, để ai cũng hiểu được cái hay, cái đẹp của đạo Mẫu, sống tốt đời, đẹp đạo”.

Ngoài ra nghệ nhân Dương Thị Phương Đông cũng là một trong rất ít người có thể trình diễn múa thuần thục 36 giá đồng, nhập vai bất cứ nhân vật nào đều biết vận dụng phù hợp, sử dụng vũ đạo trang phục từng giá đồng, hơn nữa bà còn thể hiện được thần thái của từng nhân vật. Trong diễn xướng, bà luôn muốn gửi đến công chúng những di sản của văn hóa Việt Nam trong kho tàng thần thoại Việt Nam như

Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Mẫu Thượng Ngàn, Mẫu Thoải, Mẫu Nhạc, Thánh Gióng, Thánh Chử Đồng Tử… các vị anh hùng dân tộc như Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo… Với sự hi sinh để bảo vệ các giá trị văn hóa của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ như trên bà Đông không chỉ được nhân dân trong ngoài tỉnh mến mộ, mà còn được mời đi lưu diễn ở nhiều nước Châu Âu, được cả báo của Pháp viết bài bình luận và ca ngợi.

Tính đến nay, bà đã góp công đã truyền dạy lưu giữ những giá trị văn hóa này cho thế hệ sau với gần 400 học trò và trong đó nhiều thế hệ học trò của bà đã giành nhiều thành tích xuất sắc trong các cuộc thi diễn xướng… Bà được Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam tặng Bằng khen; Hội văn nghệ Dân gian Việt Nam tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”. Hiện bà cũng đang là Ủy viên Hội đồng bảo trợ của Trung tâm UNESCO về Nghiên cứu và ứng dụng Phật học Việt Nam; một “đại sứ” văn hóa quảng bá những giá trị văn hóa cao đẹp và đậm tính nhân văn của dân tộc Việt Nam.

Mặc dù năm nay đã gần 70 tuổi, nhưng nghệ nhân ưu tú Dương Thị Phương Đông vẫn luôn trăn trở làm sao để thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt đúng cách, đúng với bản chất tốt đẹp vốn có, đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân. Mà muốn thực hành đúng phải hiểu biết, nhập tâm, thả hồn say mê với công việc với vai diễn. Bà khẳng định sẽ tiếp tục giáo dục con cháu, các học trò phải thực hành tín ngưỡng theo đúng Luật Di sản văn hóa. Mong cơ quan chức năng kịp thời ngăn chặn những người thực hành tín ngưỡng chưa đúng, biến tướng, lạm dụng, để tránh làm ảnh hưởng đến tín ngưỡng thờ Mẫu thuần khiết cũng như một nét giá trị văn hóa đẹp của người Việt.

Như Cương