Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân – Dương Văn Mạnh

 

Dương Văn Mạnh sinh năm 1930 ở Ấp Tây, xã Long Phước, thị xã Bà Rịa (nay là xã Long Phước, thành phố Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu). Sau khi thi đậu tiểu học ở tỉnh, anh lên Sài Gòn học trường trung học Lê Bá Cang. Nơi đây, anh được giáo dục lòng yêu nước và kết nạp vào tổ chức thanh niên tiền phong của trường. Dương Văn Mạnh giác ngộ và tham gia cách mạng từ sớm, khi chỉ mới 14 tuổi, anh đã nhận nhiệm vụ làm liên lạc từ cơ sở cách mạng ở Sài Gòn về Bà Rịa.

Sau ngày 23-9-1945, thực dân Pháp đánh chiếm Sài Gòn-Gia Định, Dương Văn Mạnh tham gia phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên Sài Gòn. Thực dân Pháp dùng mọi thủ đoạn vừa mua chuộc, vừa đàn áp phong trào. Nhiều thầy giáo, cô giáo và học sinh của trường trung học Lê Bá Cang đi theo kháng chiến, Dương Văn Mạnh cùng chí hướng đó và trở về quê hương tham gia phong trào Thanh niên Tiền phong ở Bà Rịa. Anh tham gia đội văn nghệ của tỉnh, tích cực đi tuyên truyền, ca hát nhằm giáo dục lòng yêu nước, giác ngộ cách mạng trong lực lượng thanh thiếu niên. Sau đó anh được tổ chức phân công về xã Long Phước vào đội Thanh niên Tiền phong, trực tiếp phụ trách công tác thiếu niên của xã. Thời gian công tác ở xã, anh cùng với cán bộ và một số nòng cốt trong lực lượng thanh thiếu niên tổ chức các buổi biểu diễn văn nghệ tuyên truyền cách mạng, xây dựng phong trào bình dân học vụ đều các ấp trong xã.

Tháng 2-1946, thực dân Pháp chiếm lại tỉnh Bà Rịa, chúng dùng lực lượng bộ binh phối hợp cơ giới bung ra chiếm lại Long Phước, Long Điền, Đất Đỏ. Ngày 9/3/1946, Đội du kích Quang Trung (tiền thân của lực lượng vũ trang tỉnh sau này) được thành lập tại xã Long Phước, trong đó có anh Dương Văn Mạnh là chiến sĩ trẻ nhất mới 16 tuổi. Đến tháng 4 năm 1946, đội phát triển được hai tiểu đội phân ra đóng ở hai nơi: Long Phước và Long Tân, cơ động với nhiệm vụ diệt địch, đồng thời vũ trang tuyên truyền, giáo dục quần chúng, phát triển lực lượng. Anh Dương Văn Mạnh được giao nhiệm vụ liên lạc của đội.

Một hôm, đồng chí Hoàng Tiêu, đội trưởng đội du kích Quang Trung giao nhiệm vụ cho anh Dương Văn Mạnh đem thư cho tiểu đội đang đóng ở xã Long Phước, yêu cầu tập trung về xã Long Tân để chuẩn bị chiến đấu. Trên đường về Long Phước, anh bị 2 trung đội lính Lê Dương phục kích bắt được, nhanh trí anh liền thủ tiêu bức thư, địch không hề hay biết. Bọn lính Lê Dương bắt đầu khảo tra: “Lực lượng ở đâu? Súng ống bao nhiêu? Ai tiếp tế?”. Bọn lính đánh đập rất dã man, nhưng không khai thác được gì, chúng dẫn người chiến sĩ nhỏ tuổi về đồn Long Phước. Về đồn, chúng giam anh 4 ngày đêm, biết anh là người có học nên chúng giở thủ đoạn mua chuộc dụ dỗ, anh đã dùng tiếng Pháp nói thẳng vào mặt chúng: “Tao cầm súng chiến đấu để dân tao được tự do, nước tao được độc lập. Tao thà chết chớ không báo cho bây”. Không dụ dỗ được, chúng bắt đầu tiếp tục tra tấn anh bằng roi gân bò, đánh đến lòi một mắt vẫn không lung lạc được người chiến sĩ kiên cường. Sau 5 ngày tra tấn không kết quả, lính Pháp trói Dương Văn Mạnh, bịt mắt dẫn đi dọc đường 52 qua Long Tân, anh đi chính giữa, bọn lính hai bên dùng roi gân bò tiếp tục tra tấn hỏi anh: “Nhà nào tiếp tế bộ đội?”. Dương Văn Mạnh vẫn ngẩng cao đầu, không nói một lời. Khi anh đã kiệt sức, đi không nổi thì bọn lính kéo anh lên xe.

Lính Pháp đã dùng tất cả mọi thủ đoạn dã man, chúng cột anh vào một gốc cây duối, tiếp tục tra khảo trận cuối cùng. Mặc dù thân thể đầy máu, sức khỏe đã cùng kiệt nhưng Dương Văn Mạnh vẫn ngẩng đầu lên hô lớn: “Đả đảo thực dân Pháp xâm lược cướp nước! Hồ Chí Minh muôn năm!”. Chúng điên cuồng xả súng bắn chết người chiến sĩ trẻ nhất của đội du kích Quang Trung. Năm ấy anh vừa tròn 16 tuổi. Ông Trương Văn Khâm, người đã chứng kiến những giây phút cuối cùng của cuộc đời anh đã viết bài thơ ca ngợi khí tiết trung kiên bất khuất của người chiến sĩ trẻ tuổi mà chí lớn:

TUỔI NHỎ – TRÍ LỚN
“Mắt ngấn lệ nhìn qua kẽ lá
Tốp giặc đầu vàng đã kề bên
Xiềng tay một kẻ thiếu niên
Thằng lôi, đứa đạp liền liền không ngưng
Em quỵ xuống chúng tung xốc dậy
Khắp mình tràn nát bấy làn roi
Định thần nhìn kỹ lại coi
Úy, em liên lạc đây rồi còn chi.
Trên cành rậm ngồi tê tái ruột
Dưới gốc to chúng buộc em vào
Gân bò, bá súng đua nhau
Phũ phàng giông tố héo sầu mầm non!
Em uất hận không van không khóc
Giặc tức mình, trợn mắt, vểnh râu
Hất hàm hỏi: Súng chôn đâu?
Em trừng đôi mắt nghểnh đầu làm thinh!
Tra tấn mãi trông chừng vô hiệu
Chúng lẫy cò kết liễu đời em!
Cờ hồng lại nhuộm thắm thêm
Máu hồng em chảy mà mềm ruột tôi.
Mấy viên đạn một thời niên thiếu
Vạn đau thương muôn triệu hờn căm
Đã quyết tâm, càng quyết tâm
Cùng quân xâm lược thề không chung trời!”

Tấm gương sáng ngời của người chiến sĩ trẻ tuổi Dương Văn Mạnh đã thôi thúc tuổi trẻ toàn tỉnh lên đường kháng chiến, vượt qua mọi thử thách hi sinh, đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi. Ngày 23-7-1997, liệt sỹ Dương Văn Mạnh đã được nhà nước ta truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Ngọc Trâm

(Nguồn: Đảng ủy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, 2004, Xí nghiệp In 27/7, năm 2004.)