Ngày tảo mộ Chi họ Dương quê tôi

Cứ vào những ngày cuối năm, con cháu, chắt, chít nội ngoại chi Họ Dương phường An Mỹ, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam chúng tôi tập trung đi quét dọn, giẫy cỏ, viếng mộ ông bà, tổ tiên để tỏ lòng thành kính với người đã khuất.

Trước khi tiến hành làm cỏ, lau dọn phần mộ, bác cao tuổi nhất, có uy tín trong Dòng họ đại diện thắp nhang khấn vái trước khi động mộ. Năm nay, từ sáng sớm, các con cháu, chắt, chít đã hào hứng chờ đợi để được theo các chú, các bác đi tảo mộ. Sau khi thắp hương khấn vái, các chú, bác, các anh trong họ hàng nhà tôi với dao, cuốc, chổi, khăn lau trên tay, miệng nói cười cùng nhau đi tảo mộ. Trong lúc dọn mộ, chốc chốc các chú, các bác lại cười rôm rả khi nhắc nhớ lại những câu chuyện vui về người đã khuất. Tôi nhớ ngày còn nhỏ, khi ba tôi còn sống, ông thường dẫn tôi theo khi đi tảo mộ. Ba đã hướng dẫn cho tôi biết ngôi mộ nào là của ông nội, bà nội, ngôi mộ nào là của bác Ba, bác Thành và những ngôi mộ của tổ tiên khác nữa trong Dòng họ. Ba tôi phân tích mối quan hệ họ hàng, tên, tuổi của người nằm dưới mộ để tôi tường tận về nguồn cội ông bà, tổ tiên. Bé con như tôi, khi nghe hướng dẫn tên tuổi, quan hệ họ hàng của từng phần mộ thì tỏ ra bối rối vì không thể nhớ hết được.

Tôi chợt thấy tôi của những ngày thơ bé, lúc ba hướng dẫn cho tôi khi đi tảo mộ. Tôi động viên và nói với các cháu rằng đừng quá lo lắng, qua dịp tảo mộ hàng năm, các cháu sẽ dần nhớ được các vị trí, cũng như mối quan hệ họ hàng của từng mộ phần như tôi đã từng trải qua.

Trong khu mộ của Dòng họ, ngoài mộ phần của tổ tiên, còn có phần mộ của những người không phải trong họ hàng, và cũng không biết của ai. Tôi kể cho các con cháu biết, từ ngày di dời mộ về và lo việc tảo mộ của Dòng họ thì đã có phần mộ nhiều năm không có người thân đến tảo mộ. Những ngày này, năm nào tôi cũng theo ba tôi nhổ cỏ, quét dọn, nên vẫn duy trì thực hiện hàng năm. Tôi nói, có thể mộ phần đó bị thất lạc hoặc có người thân ở xa, họ không kịp về tảo mộ. Mộ phần ở tại đất của Dòng họ nhà mình thì mình quét dọn để người đã khuất cũng có “mồ yên, mả đẹp” khi Tết đến, Xuân về.

Sau khi dọn cỏ, lau chùi lại mộ phần, mọi người lại quay về nhà thờ để vừa ăn mỳ quảng do các cô, các bà nấu nướng, rồi trò chuyện, hỏi han nhau sau một năm không gặp.

Bác Dương Ngọc Anh Hùng người cao tuổi nhất Chi họ đã tâm sự việc tảo mộ năm nay tập trung đông đủ con cháu trên 3 thế hệ với việc thăm viếng, dọn dẹp mộ phần ông bà, tổ tiên, đã thể hiện truyền thống uống nước, nhớ nguồn, giáo dục con cháu về giá trị đạo đức nghĩa làm người, kính lễ tổ tiên, tạo nên nền nếp, gia phong trong Chi họ, các thế hệ con cháu tiếp tục phát huy, duy trì và dành thời gian tham gia các hoạt động Dòng tộc.

Với đạo lý uống nước nhớ nguồn, tôi mạn phép cảm ơn anh rễ ( Nguyễn Trình), cháu chắt ngoại (Cao Khánh), các cháu chít ngoại ( Nguyễn Lộc, Nguyễn Kỳ), cùng các con cháu nội, ngoại dù đi đâu, ở đâu cũng quay về quê xưa, chốn cũ cùng anh chị em, họ hàng tham gia tảo mộ để nhớ về tổ tiên và và cầu mong năm mới mạnh khỏe, làm ăn khấm khá. Về quê tảo mộ mỗi Xuân về (mồng 10 tháng chạp) đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của dòng Họ Dương quê hương tôi, thể hiện tình cảm hướng về với nguồn cội, tri ân Tổ tiên, thể hiện lòng hiếu thảo, đạo lý uống nước nhớ nguồn của người dân gốc Việt.

Một số hình ảnh ngày tảo mộ Chi Họ Dương phường An Mỹ, TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam

Khu mộ Chi họ Dương phường An Mỹ, TP Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam.

Dương Ngọc Anh Tuấn.