Nghệ nhân Dương Hữu Cà: Người lưu giữ làn điệu hát then

Nhắc đến Nghệ nhân Dương Hữu Cà (sinh năm 1966), bà con dân tộc Tày ở huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn đều hết lòng khen ngợi với những đóng góp của ông trong giữ gìn bảo tồn văn hóa của dân tộc. Ông được biết đến là người có nhiều đóng góp cho việc lưu giữ và truyền dạy làn điệu hát then cho người Tày ở Bắc Sơn. Hiện nay, ông là Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Hữu Vĩnh, huyện Bắc Sơn.

Nghệ nhân Dương Hữu Cà chia sẻ: Khi còn bé, tôi đã được những người lớn tuổi trong nhà hát cho nghe các bài dân ca Tày. Vì vậy, tôi đã sớm yêu quý những lời ca điệu múa, nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình và say mê học hỏi. Ông đã không tiếc thời gian, công sức đi sưu tầm những câu hát then cổ của dân tộc Tày để gìn giữ và bảo vệ để không bị mai một đi trong bối cảnh các loại hình văn hóa truyền thống đang ngày càng ít được quan tâm.

Những gì tìm tòi và học hỏi được ông đều ghi chép lại một cách cẩn thận, tỷ mỉ, lưu giữ như báu vật. Ông luôn mong muốn những thế hệ trẻ có thể dựa vào đó để lưu giữ và phát triển hơn nữa những câu hát, điệu múa của dân tộc mình. Bên cạnh đó, ông cũng tham gia viết lời mới dựa trên làn điệu then cổ cho phù hợp với cuộc sống hiện đại cho mọi người dễ tiếp cận. Với nội dung ca ngợi Đảng, ca ngợi Bác Hồ, quê hương Bắc Sơn hay kêu gọi người dân tăng gia sản xuất… những câu hát của ông được mọi người hưởng ứng và trở nên quen thuộc trong cuộc sống của bà con nơi đây.

Với nghĩa tình sâu nặng, Nghệ nhân Dương Hữu Cà đã mở lớp dạy hát then cho lớp trẻ, nhất là mở các lớp truyền dạy cho các em học sinh ở các trường trên địa bàn huyện. Ông cũng không nhớ rõ mình đã dạy hát cho bao nhiêu người, nhưng với ông được truyền dạy cho nhiều người khác biết yêu quý giá trị văn hóa dân tộc là một niềm vui lớn.

Em Dương Thị Xuân, lớp 8A, Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS huyện Bắc Sơn cho biết: Để đền đáp công ơn mà nghệ nhân Dương Hữu Cà truyền dạy, em sẽ cố gắng học thật tốt các làn điệu hát then của dân tộc mình nhằm bảo tồn và giữ gìn các làn điệu hát then không bị mai một.

Ông Hoàng Thế Vinh, Trưởng Phòng Văn hóa, Thông tin huyện Bắc Sơn cho biết: Nghệ nhân Dương Hữu Cà là một nhân tố tích cực trong các hoạt động văn hóa, văn nghệ của địa phương. Đặc biệt, ông có một niềm đam mê về các làn điệu dân ca và nhiều kỹ năng về đàn tính hát then. Nhiều năm qua, ông đạt được rất nhiều thành tích trong các cuộc thi của huyện, của tỉnh.

Suốt bao nhiêu năm miệt mài với công việc gìn giữ, truyền dạy để bảo tồn những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc mình, nhưng nghệ nhân Dương Hữu Cà vẫn luôn đau đáu một nỗi niềm là làm sao để cống hiến nhiều hơn nữa, để những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Tày ngày càng được nhiều người biết đến và yêu mến.

Với những đóng góp trong lưu giữ và truyền dạy làn điệu hát then cho người Tày ở Bắc Sơn, ngày 10/6/2019, ông Dương Hữu Cà vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân ưu tú ở loại hình “Nghệ thuật trình diễn dân gian”.

Như Cương